Jack Ma bị Harvard từ chối, tỷ phú 2 lần trượt đại học

Bị Harvard từ chối, thi trượt Đại học, còn nhà đầu tư thì cho rằng ý tưởng thương mại điện tử là điên rồ, nhà sáng lập Alibaba vẫn kiên trì với tầm nhìn của mình.

Tuần tới, tập đoàn thương mại điện tử lớn nhất Trung Quốc - Alibaba sẽ thực hiện một trong những vụ IPO được cho là lớn bậc nhất lịch sử thị trường chứng khoán Mỹ. Giới phân tích cho rằng sau IPO, giá trị của hãng này có thể lên tới 200 tỷ USD, gấp gần 4 lần vốn hóa của đại gia sản xuất vũ khí - Lockheed Martin.

Con đường từ một giáo viên tiếng Anh trở thành tài phiệt công nghệ của Jack Ma bắt đầu từ năm 1995. Lần đầu tiên dùng Internet, ông đã gõ từ khóa tìm kiếm "bia" và "Trung Quốc". Nhưng tất cả những gì Ma nhìn thấy là rất nhiều thông tin về bia Mỹ và bia Đức, còn Trung Quốc hoàn toàn vắng bóng.

Nhận thấy cơ hội, ông cũng một người bạn đã lập ra một website về dịch vụ phiên dịch tiếng Trung. Chỉ sau vài giờ hoạt động, ông đã nhận được rất nhiều yêu cầu từ khắp nơi trên thế giới. Khi ấy, Ma nghĩ rằng Internet "sẽ thay đổi cả thế giới và Trung Quốc".

Jack Ma và những người sáng lập đầu tiên của Alibaba. Ảnh: Crocodile in Yangtze

Năm 1999, ông tập hợp 17 bạn bè tại nhà mình. Họ đã cùng thảo luận về công ty mới – một website kết nối các hãng xuất khẩu với người mua ngoại quốc. Sau đó, Alibaba ra đời. Công ty đã nhanh chóng phát triển, trở thành hãng thương mại điện tử thống trị Trung Quốc ngày nay.

Ma luôn tự hào về xuất phát tay trắng của mình. Khi lập Alibaba, Jack Ma chẳng có tiền, không có kiến thức công nghệ và phong cách quản trị cũng rất tùy hứng.

Nhưng Ma có một phong thái rất thu hút. Các cựu lãnh đạo của Alibaba đều nhận xét ông là người rất dễ truyền tinh thần lạc quan cho người khác. Và năng khiếu ngôn ngữ cũng giúp Ma đáng kể trong công việc.

"Ông ấy rất vui tính, có thể kể chuyện cười bằng cả tiếng Trung và tiếng Anh. Ma cũng thích nghi tốt trước khán giả và khiến mọi người trong phòng cảm thấy như thể ông chỉ đang nói chuyện với một người vậy", Duncan Clark – cựu tư vấn viên tại Alibaba cho biết trên CNN.

Ma cũng nổi tiếng là người luôn dựa vào cảm quan. "Ông ấy quan tâm đến lòng nhiệt tình của nhân viên hơn là sơ yếu lý lịch. Hãy nhìn các lãnh đạo cấp cao của Alibaba mà xem. Rất nhiều người trong số họ chưa hề có kinh nghiệm kinh doanh trước đây", Porter Erisman - cựu lãnh đạo Alibaba cho biết.

Các lãnh đạo trong công ty được đặt biệt danh lấy từ tiểu thuyết kiếm hiệp Trung Quốc. Thỉnh thoảng, chính Jack Ma cũng lấy cảm hứng từ đây cho các chiến lược kinh doanh của mình.

Ma luôn tin tưởng các công ty Trung Quốc hoàn toàn có khả năng đấu lại đối thủ quốc tế. "Trí tuệ của người Trung Quốc cũng tốt không kém. Đây là lý do chúng ta dám đối đầu với doanh nghiệp Mỹ. Chúng ta có thể chiến thắng các tên tuổi lớn nhờ tinh thần luôn luôn đổi mới", Jack Ma cho biết trong buổi họp với các nhà đồng sáng lập năm 1999.

Tinh thần này đã giúp Alibaba dám thách thức eBay khi hãng này thống trị thị trường C2C (người tiêu dùng bán cho người tiêu dùng) Trung Quốc năm 2003. Để giành thị phần, Ma đã tổ chức một buổi họp tại căn hộ của mình và chuẩn bị cho dự án lớn tiếp theo. "eBay là con cá mập ở đại dương, còn chúng ta là cá sấu ở sông Trường Giang. Nếu đánh nhau ở đại dương, chúng ta sẽ thua. Nhưng nếu ở sông, chúng ta sẽ thắng", ông nói.

Ngay sau đó, nhóm đã cho ra đời Taobao, có nghĩa "tìm kiếm kho báu" trong tiếng Trung Quốc. Nền tảng này tương tự eBay, nhưng được thiết kế phù hợp hơn với thị trường địa phương và không tính phí người dùng.

"Trong mắt eBay, Jack Ma chẳng khác nào một kẻ ngốc. Còn từ quan điểm của một nhà đầu tư phố Wall, Ma là kiểu người sẵn sàng liều cả Alibaba để đánh bại eBay. Điều đáng sợ hơn một đối thủ thông minh là đối thủ liều lĩnh đến mức sẵn sàng ném vào toàn bộ tiền mà không hy vọng có lợi nhuận", Erisman nói.

Tuy nhiên, chiến lược này đã thực sự thành công. Năm 2005, Taobao đã có gần 70% thị phần bán lẻ trực tuyến tại Trung Quốc. Cùng năm đó, Alibaba được Yahoo đầu tư 1 tỷ USD để lấy 40% cổ phần. Đến năm 2006, eBay tuyên bố rút khỏi thị trường Trung Quốc.

Hiện tại, Alibaba đã là một công ty toàn cầu với 22.000 nhân viên và 90 văn phòng trên thế giới. Hai website phổ biến nhất của hãng - Taobao và Tmall đóng góp tới 80% doanh thu ngành bán lẻ trực tuyến tại Trung Quốc. Mỗi ngày, hai website này có hơn 100 triệu lượt truy cập.

Alibaba còn điều hành một dịch vụ thanh toán điện tử, quỹ đầu tư, kinh doanh điện toán đám mây và một số dịch vụ cho điện thoại di động. Alibaba còn mua lại các công ty trong lĩnh vực giải trí, thể thao, truyền thông và cả một đội bóng đá.

Jack Ma từ chức CEO năm 2013 để làm Chủ tịch và tập trung cho công tác từ thiện. Tuy nhiên, ông vẫn là chiến lược gia trưởng tại Alibaba và là bộ mặt của công ty trước công chúng.

Một trong những sự kiện đình đám hàng năm của Alibaba là Alifest - hội thảo về thương mại điện tử, nhưng nhiều khi được tổ chức chẳng khác nào đại hội nhạc rock. Cựu tổng thống Mỹ - Bill Clinton và tuyển thủ bóng rổ Mỹ - Kobe Bryant đã từng là khách mời của sự kiện này.

"Chính Alifest đã thuyết phục tôi gia nhập Alibaba. Tôi chưa bao giờ thấy nhiều khách hàng và nhân viên vui vẻ đến như vậy", David Wei - một lãnh đạo Alibaba cho biết.

Ma cũng tham gia biểu diễn vài tiết mục văn nghệ tại Alifest và khiến người tham gia rất phấn khích. Trong sự kiện năm ngoái, ông đã nói: "Tôi chưa bao giờ từng nghĩ mình sẽ đứng ở đây hôm nay và Alibaba có thể đạt vị trí như hiện tại".