Facebook giải quyết thông tin sai lệch một cách hạn chế

Sau gần 2 năm giữ vai trò quản lý tại Facebook, Frances Haugen đã tiết lộ nhiều bí mật của mạng xã hội này.

Haugen, 37 tuổi, đã xuất hiện trong chương trình 60 Minutes của WSJ ngày 3/10 và điều trần trước Thượng viện Mỹ ngày 5/10 để phản đối cách vận hành và cơ chế hiển thị thông tin ưu tiên theo lượt tương tác của công ty cũ.

Cơ chế của Facebook cho phép lan truyền thông tin sai lệch

Theo tài liệu nội bộ do Haugen công bố, những phát ngôn gây thù hận và thông tin sai lệch trên mạng xã hội không bị Facebook ngăn chặn, thậm chí làm ngơ để tiếp tục tồn tại. Tài liệu cũng mô tả "một trong những cơ chế sản phẩm cốt lõi của Facebook là khuyến nghị về độ lan truyền và tối ưu hóa để tương tác". Điều này lý giải vì sao các phát ngôn gây sốc hoặc tạo sự chú ý thường trở nên thịnh hành.

>>Dịch Vụ Tăng View, Sub, Like, Cmt Youtube và Facebook nhanh Uy tín có Bảo Hành

>> Kế hoạch thâu tóm bất cứ công ty startup nào cạnh tranh với Facebook

>>Gigan JSC - Cách lấy hóa đơn từ quảng cáo Google, Facebook

Một tài liệu có tựa đề "Ảnh tự chụp có tác dụng gì trong cuộc bầu cử" và "Liệu Facebook có khen thưởng cho sự phẫn nộ của dư luận không" cho thấy, thuật toán của nền tảng "thưởng" cho bài đăng về nhiều chủ đề như âm mưu gian lận bầu cử bằng cách lan truyền nhanh hơn để chúng nhận nhiều lượt thích và chia sẻ hơn.

Theo Haugen, mạng xã hội này xếp hạng nội dung dựa trên sự tương tác, như lượt thích, bình luận... Facebook cũng từng thừa nhận trước công chúng rằng xếp hạng dựa trên mức độ tương tác rất nguy hiểm nếu không có hệ thống bảo mật toàn vẹn. Họ cũng đã xây dựng một số biện pháp để giảm thiểu nguy hiểm cho nền tảng, nhưng không có cách gì để đưa hệ thống đó đến hầu hết các ngôn ngữ trên thế giới.

Facebook giải quyết thông tin sai lệch một cách hạn chế

Có ít nhất hai tài liệu được Haugen tiết lộ cho thấy, Facebook chỉ loại khoảng 3-5% nội dung gây thù ghét và dưới 1% nội dung bị coi là bạo lực hoặc kích động bạo lực. Sự hạn chế này là do khối lượng thông tin quá lớn trên nền tảng, khiến thuật toán của mạng xã hội đánh giá khó khăn, nhất là khi cần phải xét đến ngữ cảnh của từng tình huống.

Đối với cuộc bầu cử Mỹ 2020 và cuộc bạo loạn đồi Capitol ngày 6/1, những thông tin sai lệch lan truyền gần như không bị ngăn chặn bởi cơ chế can thiệp của Facebook. Một lưu ý trong tài liệu nói rằng, "việc cưỡng chế các trang đăng hơn 2 tin sai lệch trong 67 ngày qua sẽ làm ảnh hưởng tới ít nhất 277.000 trang, 11.000 trong đó tái phạm nhiều lần".

Theo Haugen, bất chấp tuyên bố của Facebook rằng họ "xóa nội dung khỏi nền tảng, bất kể ai đăng nội dung đó, khi nó vi phạm tiêu chuẩn cộng đồng" thông qua công cụ kiểm tra chéo XCheck, trong nhiều năm qua, nhiều fanpage, hồ sơ người dùng vẫn được XCheck "miễn cưỡng chế". Thậm chí, một lãnh đạo Facebook nói "chỉ sẵn sàng hành động nếu như mọi thứ đã rơi vào tình trạng tồi tệ".

Facebook tảng lờ tác động tiêu cực với trẻ vị thành niên

Hồi tháng 3, trong phiên điều trần trước Quốc hội Mỹ, các nghị sĩ hỏi liệu nền tảng của Facebook có gây hại cho trẻ em hay không, CEO Mark Zuckerberg nói: "Tôi không tin có chuyện đó".

Tuy nhiên, theo các khảo sát nội bộ của Facebook được Haugen đưa ra, có tới 13,5% người dùng nữ ở tuổi vị thành niên trên Instagram nói nền tảng này khiến họ nghĩ về "tự tử và tự gây thương tích", 17% nói mạng xã hội gây các vấn đề như chứng chán ăn. Nhiều cô gái tuổi teen thừa nhận sử dụng Instagram khiến họ bị rối loạn lo âu và trầm cảm. Ngoài ra, trung bình cứ 3 người thì có 1 người cảm thấy "hình ảnh cơ thể trở nên tồi tệ hơn" khi dùng các nền tảng Facebook.

Không chỉ tác động đến tinh thần của nữ giới, Instagram cũng khiến nhiều nam giới tuổi teen gặp vấn đề. Trong nghiên cứu về sức khỏe tâm lý từ năm 2019, chuyên gia của Facebook đã biết có 14% thanh thiếu niên tại Mỹ nói Instagram khiến họ tự ti về bản thân.

Facebook không ngăn cản việc 'khai thác' con người

Một trong các quy tắc Tiêu chuẩn cộng đồng của Facebook là sẽ loại bỏ nội dung có liên quan đến khai thác và lợi dụng con người. Tuy nhiên, tài liệu nội bộ lại phản ánh điều ngược lại. Các nền tảng, đặc biệt là trên Instagram, đã hình thành thị trường chợ đen tuyển dụng người giúp việc gia đình, nhưng thực chất sau đó nạn nhân sẽ bị mua bán hoặc trao đổi trái phép. Đây cũng là kết quả điều tra BBC đã thực hiện năm 2019 nhưng bị Facebook bác bỏ.

"Chúng ta đang thực thi kém hiệu quả đối với các hoạt động liên quan đến lạm dụng thân thể con người trên nền tảng", một tài liệu có tên "Công việc theo dõi vùng Trung Đông" nêu. "Kết quả điều tra chứng minh, các nền tảng đã cho phép ba giai đoạn của vòng đời khai thác con người, gồm tuyển dụng, tạo điều kiện, khai thác".

Ngoài ra, hồ sơ cũng nhấn mạnh những kẻ buôn người đã tận dụng các nền tảng của Facebook, từ trang cá nhân, fanpage, hội nhóm... làm "đại lý" tuyển dụng.

Ác mộng tồi tệ nhất của Facebook

Việc bị nhân viên cũ phơi bày hàng loạt sự thật nội bộ được coi là ác mộng mới và tệ nhất của Facebook.

Facebook không còn xa lạ với Đồi Capitol - nơi đặt trụ sở Quốc hội Mỹ. Tại đây, CEO Mark Zuckerberg và một số giám đốc cấp cao khác của công ty nhiều lần bị triệu tập trong các vụ bê bối khác nhau. Hầu hết các phiên điều trần đều có chung kết quả, đó là không thể gây khó dễ cho mạng xã hội này.

Nhưng ngày 5/10 đặc biệt hơn những lần trước, vì người bị chất vấn là một cựu quản lý Facebook: Frances Haugen.

Haugen không phải nhân viên cũ đầu tiên chỉ trích cách vận hành của Facebook. Nhưng tiếng nói của bà có sức nặng hơn vì đi kèm với đó là những bằng chứng rõ ràng. Trước khi nghỉ việc, bà đã sao chép hàng nghìn trang tài liệu và khảo sát nội bộ, cho thấy Facebook vì lợi nhuận mà bỏ qua thông tin sai lệch.

Phơi bày loạt sự thật

Haugen, 37 tuổi, cử nhân khoa học máy tính, từng giữ vị trí Giám đốc một bộ phận tại Facebook từ năm 2019 trước khi xin nghỉ việc hồi tháng 5.

Trước Tiểu ban Thượng viện Mỹ, Haugen chia sẻ các tài liệu nội bộ, cũng như giải thích hoạt động kỹ thuật của các nền tảng tại Facebook một cách trau chuốt và đơn giản. Bà cũng trích dẫn ví dụ về những tác hại mà chúng có thể gây ra.

Cả trước và trong phiên điều trần, cựu nhân viên Facebook đề cập hàng loạt nội dung mà công ty này che giấu. Trong đó, bà cho biết mạng xã hội lớn nhất thế giới luôn chọn cách ưu tiên lợi nhuận thay vì lợi ích của công chúng. Ví dụ, bà cung cấp báo cáo nội bộ cho WSJ, cho thấy 1/3 người dùng là nữ ở tuổi vị thành niên cảm thấy tự ti vì cơ thể hơn sau khi sử dụng Instagram. Nhiều cô gái tuổi teen khác nói Instagram khiến họ bị rối loạn lo âu và trầm cảm.

Bên cạnh đó, Haugen cũng liên tục đề cập đến các vấn đề của mạng xã hội ở các quốc gia, như mối liên hệ giữa hoạt động trên Facebook với bạo lực ở Myanmar và Ethiopia, hay gián điệp của Trung Quốc và Iran. Theo bà, việc Facebook xếp hạng nội dung dựa trên mức độ tương tác, như lượt thích, chia sẻ, bình luận góp phần "cổ vũ bạo lực sắc tộc theo nghĩa đen" ở một số quốc gia.

"Chừng nào Facebook còn hoạt động trong bóng tối, sẽ không có ai phải chịu trách nhiệm", Haugen nói với WSJ hôm 3/10. "Họ sẽ tiếp tục đưa ra những lựa chọn đi ngược lại với lợi ích chung của cộng đồng".

Cú đánh mạnh vào Facebook

Theo giới quan sát, những tiết lộ mới sẽ khiến Facebook ngày càng đánh mất niềm tin đối với người dùng và các nhà đầu tư thời gian tới.

"Facebook là một trong những công ty tồi tệ nhất được thành lập", chuyên gia tài chính Michael Lee nhận xét trên Fox Business. "Tôi tin đó là một công ty độc ác, nhất là khi họ đã có những nghiên cứu nội bộ về việc nền tảng có thể gây hại cho nhiều người, trong đó có thanh thiếu niên, nhưng lại không có động thái thay đổi".

Cũng theo ông Lee, Facebook đã trở thành một công cụ chính trị ở nhiều nơi, nhưng lại không phải chịu bất kỳ hậu quả lớn nào. "Không ai làm gì được họ, họ đã trở nên quá mạnh và quá quyền lực", Lee nói.

Yael Eisenstat, một cựu nhân viên Facebook, cho rằng những tiết lộ của Haugen rất quan trọng. "Trong nhiều năm, chúng ta biết về những vấn đề này thông qua báo chí và nhà nghiên cứu, nhưng Facebook 'mài sẵn chiếc rìu' và bảo với chúng ta đừng tin lời ai. Lần này, các tài liệu của Hauden đã nói lên sự thật", Eisenstat chia sẻ với Vox.

Mmột số nhà lập pháp Mỹ cũng tiếp tục lên tiếng kêu gọi thay đổi Điều 230 trong đạo luật Chuẩn mực Truyền thông của Mỹ. Họ cho rằng với những sự thật đã phơi bày, các công ty như Facebook phải chịu trách nhiệm không chỉ về bài đăng người dùng, mà cả về cách các nền tảng phổ biến nội dung.

Theo vnexpress.net