Hàng trăm dự án lừa đảo trên blockchain mới của Coinbase

Vừa ra mắt, Base - nền tảng blockchain do sàn tiền số lớn nhất ở Mỹ - phát triển đã xuất hiện hàng loạt dự án lừa đảo người dùng.

Base ra mắt người dùng ngày 9/8, nhưng đã mở cho các nhà phát triển từ giữa tháng 7. Theo Solidus Labs, đơn vị chuyên theo dõi giao dịch bất thường trên thị trường tiền số, một tháng qua có hơn 500 dự án lừa đảo thuộc blockchain Base, ví dụ Basepepe và Baby Yoda.

Trong đó, 300 dự án cho phép người sáng lập in thêm lượng tiền số không giới hạn, 60 dự án được lập trình để chặn thao tác mua bán của người dùng trên các sàn giao dịch. Đây là các thủ thuật nhằm tác động đến giá tiền số, giúp chủ dự án trục lợi và gây thua lỗ cho người tham gia.

>> CEO Nguyễn Huy nói về blockchain trong chăm sóc sức khỏe và giáo dục

>> NFT trở thành mặt hàng mới nhận được sự quan tâm lớn của giới đầu tư

Cũng theo Solidus Labs, các dự án tiền số thu hút 3,7 triệu USD khối lượng giao dịch trên sàn phi tập trung và mang về 2 triệu USD tiền lãi cho những kẻ lừa đảo. "Chúng kiếm tiền dựa vào những lời hứa hẹn và quá trình thao túng giá tiền số", báo cáo nêu.

Hình thức lừa đảo thông qua các dự án tiền số đã xuất hiện từ lâu và tồn tại trên hầu hết nền tảng blockchain. Phân tích của Chainalysis cho thấy 24% dự án hình thành trong năm 2022 có dấu hiệu "bơm thổi và bán tháo". Đây là hậu quả của việc kẻ xấu dễ dàng tạo thêm những đồng tiền số mới trong khi vẫn ẩn danh nhờ đặc điểm của công nghệ blockchain.

Theo Coinbase, blockchain Base được xây dựng với mục đích thu hút nhà phát triển đến và tạo ra các ứng dụng phi tập trung (dapp), từ đó giúp kết nối người dùng với hệ sinh thái Coinbase.

"Chúng tôi khuyến cáo người dùng tìm hiểu kỹ trước khi tham gia các dapp trên Base hoặc trên bất kỳ nền tảng blockchain nào. Hãy cẩn trọng như khi mọi người truy cập mạng lưới Internet", đại diện Coinbase nói.

Chen Arad, nhà đồng sáng lập Solidus Labs, cho biết người dùng nên cảnh giác với những tiền số mới xuất hiện. Ví dụ, người tạo ra meme coin Bald đã thu lời 5,2 triệu USD nhờ quảng bá dự án thông qua mạng xã hội X, sau đó "bơm thổi và bán tháo" tiền số trên LeetSwap - sàn phi tập trung thuộc blockchain Base. Với sự hỗ trợ của dịch vụ phi tập trung, hiện người dùng luôn có thể phát hành đồng tiền số cho riêng mình.

Coinbase đang liên tục vướng rắc rối với cơ quan quản lý trong năm nay. Cuối tháng 7, CEO Brian Armstrong cho biết Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC) đã yêu cầu sàn ngừng hỗ trợ người dùng mua bán tất cả tiền số, ngoại trừ Bitcoin. Trước đó, SEC cũng đệ đơn kiện Coinbase vì niêm yết các loại tài sản số bị cơ quan này xem là chứng khoán chưa đăng ký.

Vào tháng 5, cựu giám đốc sản phẩm Coinbase Ishan Wahi nhận án hai năm tù vì giao dịch nội gián. Đây là một trong những vụ giao dịch nội gián tài sản số đầu tiên tại Mỹ bị xét xử. Trong thời gian từ tháng 6/2021 đến tháng 4/2022, Wahi đã chia sẻ những thông tin nội bộ quan trọng, giúp anh trai và bạn thân trục lợi hơn một triệu USD.

Chủ tịch SEC: 'Thị trường tiền số đầy rẫy lừa đảo, đa cấp'

Gary Gensler, Chủ tịch Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch Mỹ (SEC), cho rằng thị trường tiền số hiện phức tạp tương tự chứng khoán Mỹ những năm 1920.

Tại hội nghị Piper Sandler Global Exchange & Fintech ở New York ngày 8/6, ông Gensler nhận định lĩnh vực tiền số "có vô số kẻ lừa đảo, gian lận cùng những mô hình đa cấp ponzi đang tồn tại", giống như thị trường chứng khoán Mỹ cách đây 100 năm, khi chưa có luật chứng khoán.

"Quốc hội Mỹ đã làm trong sạch thị trường chứng khoán bằng luật chứng khoán, SEC cũng có thể thực hiện điều tương tự đối với lĩnh vực tiền số bằng cách áp dụng luật này", Gensler phát biểu.

Tại sự kiện, Gensler gọi thị trường tiền số là "chứng khoán tiền điện tử", lập luận rằng chúng không được miễn trừ khỏi luật chứng khoán ngay cả khi có tính năng thực tiễn hay không.

"Một số công ty tiền số xem token của họ có nhiều chức năng hơn một phương tiện đầu tư truyền thống. Tuy nhiên, chúng vẫn được giao dịch tại các sàn, có nhà môi giới và có thể dùng thanh toán. Do đó, loại tài sản này cũng phải tuân thủ luật chứng khoán", Gensler nhấn mạnh.

Theo ông, thị trường tiền số đã bị nhiều kẻ xấu lợi dụng thời gian qua để lừa đảo, cũng như triển khai các mô hình ponzi để dụ dỗ người tham gia. Người đứng đầu SEC đánh giá những trò gian lận như vậy "có nhiều khả năng xảy ra ở những thị trường mà các tổ chức phát hành và trung gian không tuân thủ luật hoặc chưa có luật", do đó luật pháp là cách duy nhất để ổn định trật tự và giảm thiểu thiệt hại cho nhà đầu tư.

Trước đó, trên CNBC ngày 6/6, Gensler cho rằng thế giới không cần thêm tiền kỹ thuật số hoặc các loại hình tương tự. "Chúng ta đã có các loại tiền kỹ thuật số riêng, nó được gọi là USD, euro, hoặc đồng Yen", ông nói.

Trong hai ngày 5 và 6/6, SEC lần lượt khởi kiện hai sàn Binance và Coinbase. Với Binance, SEC cho rằng công ty đã thổi phồng khối lượng giao dịch, điều hướng dòng tiền của khách hàng, không hạn chế người Mỹ khỏi nền tảng và đánh lừa nhà đầu tư về những biện pháp kiểm soát thị trường của mình. Còn với Coinbase, SEC đánh giá công ty hoạt động như một đơn vị môi giới và sàn giao dịch chưa đăng ký.

"Các nền tảng này tự coi mình là sàn giao dịch và kết hợp một số chức năng không được phép", Gensler nói với CNBC về đơn kiện. "Chúng tôi chưa thấy sàn giao dịch chứng khoán New York điều hành một quỹ phòng hộ".

Việc SEC nhằm vào hai trong những sàn tiền số lớn nhất thế giới khiến thị trường tiền điện tử chao đảo với hầu hết token đều giảm giá trị và chưa thể hồi phục trong bốn ngày qua, còn các tỷ phú cũng mất hàng tỷ USD. Theo bảng xếp hạng Bloomberg, tài sản của CEO Binance Changpeng Zhao giảm 3,4 tỷ USD còn 24,3 tỷ USD. Tài sản của CEO Coinbase Brian Armstrong cũng mất hàng trăm triệu USD, hiện còn 2,2 tỷ USD.